Tablèu 5 : Los diftongs e los triftongs
Los diftongs son de fonèmas compausats per las sequéncias : vocala + semivocala o semivocala + vocala
Generalament, los diftongs son classats en doas categorias :
Quand l'accent se pòrta sul primièr element, son dits descendents. Los mai corrents son :
Amb l'element [j] :
Diftong
Exemple
AFI
Escotar
AI
paire
['pajre]
Quand es atòn, se pronóncia [ej] en provençal
pairin
[pej'rin]
ÒI
eròi
[e'rɔj]
ÈI
lèit
[lɛjt]
EI
rei
[rej]
OI
coire
['kujre]
['kwejre] en provençal e lemosin
UI
bruit
[bryit]
(de còps se redusís a [y]) [bryt]
Amb l'element [w] :
Diftong
Exemple
AFI
Escotar
AU
nau
[naw]
Quand es atòn, se pronóncia [ɔw] en provençal
pauretat
[pɔwre'ta]
ÈU
batèu
[ba'tɛw]
EU
deute
['dewte]
Quand es atòn, se pronóncia [œ] en lemosin
chasteu
[tsaj'tœ]
IU
riu
[riw]
ÒU
sòu
[sɔw]
Quand l'accent se pòrta sul segond element, son dits ascendents. Los mai corrents son :
Amb lo primièr element [j] :
Diftong
Exemple
AFI
Escotar
IA (accentuada)
espiar
[es'pja]
IA (en posicion finala atòna)
bèstia
Se realiza en [i] en gascon ['bɛsti]
Se realiza en [jɔ] en lengadocian ['bɛstjɔ]
IE / IÉ
paciéncia
[pa'sjensjo]
[pa'sjensi]
alienar
[alje'na]
IÈ
tièra
['tjɛrɔ]
IÒ
carriòla
[kar'rjɔlɔ]
[ka'ʀjɔlɔ]
IO
passion
[pa'sju]
Amb lo primièr element [ɥ] / [w] :
Diftong
Exemple
AFI
Escotar
UE
cuer
[kɥer]
[kwe]
UÈ
fuèlha
['fɥɛʎɔ]
UÒ
fuòc
[fɥɔk]
[fjɔk]
Los trifongs representan la sequéncia : semivocala + vocala + semivocala
Los mai corrents son :
Amb lo primièr element [j] :
Diftong
Exemple
AFI
Escotar
IAU
miaular
[mjaw'la]
IEI
despieitar
[despjej'ta]
IÈI
profièit
[pru'fjɛjt]
Amb lo primièr element [u] / [w] :
Diftong
Exemple
AFI
Escotar
UEI
uei
[ɥej]
[wej]
UÈI
dempuèi
[dem'pɥɛj]
[dem'pwɛj]
UEU
bueu
[bɥɛw]
[bwɛw]
UÒU
buòu
[bɥɔw]
[bjɔw]
