Restauracion toponimica

En seguida de la convencion signada en 2019 enter lo Congrès permanent de la lenga occitana e l'IGN (Institut Geografic Nacionau) lo Congrès qu'ei d'ara enlà lo referent entà l'occitan sus l'armonizacion de las fòrmas graficas suus 32 departaments occitanofònes. Après lo País Basco, e Catalonha, la Region Occitània que beneficiarà atau d'ua mesa en valor, tant au nivèu nacionau com locau entad aqueste projècte d'endom. Pr'amor de constrentas de temps e d'espaci, las òbras engatjadas n'auràn pas lo nivèu de precision deus predecessors basco e catalan. 

Totun, entà que l'informacion sia de bon hidar, daubuas etapas d'un estudi microtoponimic que son de mau evitar :

• Lo toponimista, dedicat ad aquera mission, que deu realizar ua enquèsta de terren de dus tipes : collectatge orau auprès de locutors de lenga mairau occitana e un enquèsta escriuta qui consisteish a relhevar un minimum de fòrmas ancianas dens las mapas (IGN, cadastre, canton, etc.) e dens las honts ancianas (libes terrèrs, bulletins parroquiaus, etc.). Los archius locaus e departamentaus que deven atau estar consultats.
• Pr'amor de l'amplor geografica deu territòri concernit, un toponimista sol ne serà pas en mesura de portar a tèrmi aquera mission. Atau, qu'aurà a mobilizar los actors de terren - elejuts, tecnicians e associatius dens las comunas - entà assegurar ua partida d'aqueths collectatges, d'organizar aqueth tribalh de collectatge e de formar referents qui poderàn eths assegurar un seguit.
• Aqueras enquèstas que pòden tanben servir de supòrt pedagogic aus escolans de 3^au cicle de primari, tot com au collègi o au licèu. Enquadrats per un ensenhaire d'occitan, aqueras òbras qu'alimentan tanben las dadas analisablas. Lo toponimista qu'aurà a analisar aqueras dadas arron, en collaboracion dab las Universitats Tolosa-Joan Jaurés, de Pau, Montpelhièr-Pau Valèri e de Bordèu, las institucions (CIRDÒC - Institut occitan de cultura) e los cercaires locaus independents, en los confrontant a las honts bibliograficas numerosas tà çò de la microtoponimia occitana. Que caleré la collaboracion dab l'Universitat que s'ahortisse entà incitar los estudiants (M1, M2, Doctorat) a realizar enquèstas apregondidas dens l'encastre de memòris sancionats per diplòmas de l'ensenhament superior. Aquera intelligéncia, coenquadrada per l'Universitat e lo Congrès, que permeteré de panar un temps preciós entad aqueste projècte.

Constitucion e difusion d'ua basa de dadas

• En associacion dab lo Cirdòc, que serà creat un modèle de ficha d'identificacion necessària a la descripcion precisa (coordenadas geograficas, tipologia, data e lòc deu collectatge, honts relhevadas, fòrmas istoricas, etc.) de cada toponime occitan. Los estandards desvolopats per l'Ofici public de la lenga bretona entau breton que servirén de basa.
• Devath la responsabilitat deu Congrès, ua basa de dadas qu'aurà d'estar creada, com ei lo cas entaus toponimes bretons, bascos e catalans. La platafòrma locongres.org, d'ara enlà la referéncia entà las ressorsas lingüisticas occitanas, que poderé arcuélher ua interfàcia dedicada de consulta de la basa de dadas, dab cartografia, recèrcas multicritèris, etc. Tot parièr, las dadas toponimicas que seràn connectadas, a tèrme, au dicodòc (multidiccionari occitan, 320 000 visitas/an), qui permet a l'utilizator de har remontar informacions contextualizadas en foncion de las soas recèrcas (per exemple, ua recèrca de la traduccion occitana deu mot “ferme” que remandaré, en mei deu contienut deus diccionaris, cap aus toponimes “bòrda”).
• Las dadas que seràn tractadas segon formats qui permeten l'interoperabilitat dab las atrunas existentas, e donc lo lor usatge sus platafòrmas autas (Occitanica).

Informacion e sensibilizacion de las collectivitats territoriaus, deus servicis e deus partenaris de la Region (licèu, SNCF, etc.)

• D'un aute costat, qu'ei important que las Regions valorizen aqueth bilingüisme dens la lor comunicacion. Los bastiments de las Regions que poderén, atau, estar la cibla prioritària, en començar peus licèus entaus quaus demandas son dejà en cors. Aquò que permeteré, d'ua part d'aver ua comunicacion immediata e consequenta, mes tanben de formar ua generacion a's reapropriar la cultura soa.
• La senhaletica SNCF qu'ei un enjòc màger entau quau discussions son dejà estadas engatjadas. A l'imatge deus projèctes desvolopats en Navèra Aquitània o en Bretanha, que convienerà de definir linhas estrategicas qui valorizan comunas engatjadas dens aqueras afranquidas. Un plan de desplegament en Region Occitània a l'entorn deus eveniments de Total Festum que poderé estar ua pista probanta.
• Los departaments e las comunas qu'an tanben ua autonomia sus las lors vias pròpias, que hè besonh de'us sensibilizar tà çò de las oportunitats qui an en matèria de senhaletica.
• Los parcs naturaus, com autes trajèctes toristics, que pòden tanben estar l'objècte d'ua comunicacion bilingua en direccion deu lor public. Mantua realizacion que son de senhalar, sustot dens lo Parc deu Haut-Lengadòc, qui's pòden volorizar e replicar. La Region Occitània que s'ei engatjada dens aquera via dab lo finançament de dus contractes doctoraus (Parc naturau d'Aubrac e deus Causses de Carcin).
• Enfin, que's coneish que los eveniments culturaus de las Regions, taus com Total Festum en Occitània, qu'auràn d'estar mobilizats entà facilitar aquera apropriacion. Atau, los aperets a projècte de las Regions, tà çò de las lengas regionaus, que poderén includir ua demanda d'informacion tà çò de la valorizacion visuau o sonòra d'aqueras lengas. Los diferents eveniments que poderén, de fèit, ajudar la populacion a s'apropriar aquera senhaletica.

Supòrt tecnic entà realizacions

Segon los retorns e l'interès de las administracions e servicis sensibilizats, que serem en mesura de'us acompanhar arron dens diferentas realizacions :

• engenheria lingüistica : supòrt aus operators publics o privats en tèrmes de diagnostic, metòde e proposicions de realizacion adaptadas (per exemple acompanhament d'ua comuna dens l'encastre de la mesa en plaça d'ua politica lingüistica).
• visibilitat de la lenga (exemple : panèus de carrèra de la comuna de Tolosa, etc.) entà la quau be'ns poderem emparar dab las experiéncias existentas.
• senhaletica bilingua (exemple : senhaletica sonòra deu mètro tolosan, etc.)
• projècte toponimic ciblat : monografia comunau, coordinacion de projèctes editoriaus, mediacion auprès deu public gran, creacion de carta interactiva, etc.