Eth Cartulari d’Auloron, libe manuscrit conservat aths Archius d’Auloron, qu’esté establit en sègle XVIau pera comunautat municipau d’Auloron (Bearn) tà har vàler eths drets dera vila i eras libertats deths vesins.
Redigit cap i tot en luenga d’òc, luenga demorata oficiau en Bearn, dens ua realizacion i ua caligrafia de prestigi, eth cartulari qu’arrecapta era carta de fondacion dera vila (eth sòn Fòr) mes tanben tots eths privilègis autrejats peths senhors de Bearn dinc a 1551.
Ath briu deths tèxtes, que descorbim er’istòria i era vita d’ua vila qui viu autan deth comerci dab er Aragon com der’espleitacion deths terradors ruraus. Que s’i veden tanben eths combats deths Auloronés tà sauvaguardar era libertat deth comerci, eras exempcions fiscaus, eras heras i eths mercats, eths drets d’usatge deths vesins i, plan solide, eras pelejas dab eras comunautats vesias.
Eth Cartulari d’Auloron qu’ei tanben un document lingüistic de prumèr ordi, pera qualitat dera luenga copiata, qui ei era luenga d’òc escriuta comunament en Bearn en sègle XVIau, eretèra d’ua lonca tradicion d’escritura occitana.
Transcripcion integrau deth tèxte occitan, traduccion francesa, presentacion, arremarcas lingüisticas, index i bibliografia. Abans-díser de Jean-François Le Nail.