Cars administrators, car conselhièrs
Cars usatgièrs del Congrès
Car amics de la lenga nòstra
Vos desirar la bona annada, es una bona endevenença per parlar de l’an vièlh e esperar per l’an novèl un camin pus bèl.
Quand agachi çò que l’an passat, al començament de l’annada, esperàvem pel Congrès en 2017, podèm dire qu’avèm concretizat d’unes vòts e qu’avèm avançat, dubèrt un camin pus bèl per 2018. Per exemple, es atal que :
- avèm pogut recrutar un cargat de mission lingüistica e amodar l’alargament, per 2018, del Basic francés-occitan a l’ensemble de la lenga per ne valorizar l’unitat e ne respectar la diversitat. Lo Basic serà l’aplech lexical e ortografic de referéncia ;
- la basa lexicala dicod'Òc a crescut e aurem lèu, enfin, d’occitan lemosin en linha ;
- lo Diccionari general occitan, en occitan, es en camin ;
- lo dossièr POCTEFA, afolat en 2016, a capitat en 2017, çò que va permetre amb de moneda de l’Euròpa de plan far avançar la fuèlha de rota pel numeric occitan ;
- doas novèlas collectivitats territorialas an decidit de sosténer Lo Congrès.
Teni a mercejar aquí totes los qu'an permés aquelas avançadas, director e emplegats del Congrès, conselhièrs, associacions sòcias, Ofici public de la lenga occitana, collectivitats territorialas, DGLFLF, benevòls… Anam poder plan trabalhar ongan !
En contra, quand agacham çò que l’an passat disiam de 2016 e esperàvem per 2017 per l’occitan en general, cal ben reconéisser que la situacion de la nòstra lenga s’es pas gaire melhorada, per pas dire mai… La rompedura de l’egalitat republicana que denonciàvem l’an passat a pas demesit. Un sol exemple entre tantes e maites : l’Ofici public de la lenga basca tòca 800 000 euros de l’Estat, l’Ofici public de la lenga occitana 65 000 !
Lo mandat presidencial qu’aviá començat en 2012 en daissant qualques espers s’es acabat sens ratificacion de la Carta europèa, sens lei, sens començament de mesa en òbra del rapòrt del comitat consultatiu… Las promessas, dins aquel domeni coma dins d’autres, son pas estadas tengudas.
Cal mencionar ça que la qualques avançadas. Dins l’Educacion Nacionala, gràcias a la pression, tres mesuras sul papièr - mas sens mejans novèls - son estadas presas :
- la creacion de l’agregacion de lenga regionala malgrat l’oposicion de l’Acadèmia francesa… Met fin a una de las discriminacions que patisson los professors d’occitan, mas ambe un sol pòste mes al concors per 50 candidats, aquela mesura, de tan simbolica qu’es, ne vira al mesprètz ;
- la signatura a Tolosa per la ministra de l’Educacion Nacionala d’una convencion generala amb doas Regions e l’OPLO, mas sens mejans significatius e de rectorats que s’afanan pas per la declinar e l'aplicar dins lor fèu ;
- una circulara autrejada abans la sortida pel Ministèri de l’Educacion Nacionala per actualizar la de 2001, mas qu’es mens volontarista e qu'a cujat èsser pus marrida. La pression eficaç d’associacions e d’elegits menèt lo Ministèri a levar lo nivèl plan bas de las prumièras proposicions…
Per la campanha presidenciala e per las legislativas Lo Congrès a animat, amb las grandas associacions de valorizacion e de transmission de la lenga e de la cultura occitana, una campanha per informar los candidats sus l’interès, la situacion e los besonhs de l’occitan e per aver lor vejaire.
Lo movement e lo candidat qu’an ganhat las eleccions presidencialas an pres d’engatjaments importants. Los podètz veire en linha sul site de 2017oc.
Avèm ara totes amassa la responsabilitat de quichar per que aquelas mesuras anonciadas sián mesas en òbra. Cal esperar que l’ensemble dels partenaris e los elegits comprendràn los enjòcs e portaràn pèira. Aqueles engatjaments son d’arguments, un alús per las negociacions que cal menar.
Avèm mancat lo quinquenat 2012-2017. Manquem pas lo novèl!
Coma per la campanha 2017oc, Lo Congrès, e mai s’es pas sa mission prumièra, butarà per qu’aquela mobilizacion capite. A l’amassada generala, i aguèt unanimitat per dire que far de material lingüistic èra ben plan mas que caliá, per que aquel trabalh garde de sens, que la nòstra lenga tròbe una melhora plaça a totes los nivèls. Sabèm que per que visca una lenga segonda e minoritària coma la nòstra, cal una legislacion e una politica volontaristas, de mejans umans, materials e financièrs - la fe sens moneda mòrta es - e una bona adesion de la populacion e de sos representants. Tot un programa !
Baste que l’an novèl
Valga mai que non pas lo vièlh
Gilabèrt Mercadier, president deu Congrès permanent de la lenga occitana