La proposicion de lei relativa a la proteccion patrimoniala de las lengas regionalas e a lor promocion torna a l’Assemblada nacionala per una segonda lectura. Foguèt estudiada en comission dels afars culturals dimècres lo 31 de març, puèi en sesilha lo dijòus 8 d’abril.
En primièra lectura, aquela proposicion de lei èra estada adoptada a l’unanimitat a l’Assemblada nacionala lo 13 de febrièr de 2020. Malastrosament, fòrça deputats del grop majoritari n’avián ja regetat totes los articles relatius a l’ensenhament. Fòrt urosament, l’estudi del tèxte al Senat lo 10 de decembre passat permetèt de tornar integrar dins lo tèxte cèrtas disposicions pertocant l’ensenhament, e es doncas un tèxte enriquit en seguint de l’anar-tornar parlamentari que torna en discussion a l’Assemblada.
Totes los sòcis del collectiu Pour que vivent nos langues, dont fa partida lo Congrès permanent de la lenga occitana, desiran qu’aquel tèxte posca èsser adoptat confòrme per rapòrt a la version del Senat, de tal biais que la lei posca èsser definitivament promulgada. Es egalament la volentat de l’ensemble dels malhums d’ensenhaments publics e associatius en lenga regionala pertot en França, mas pas unicament : dins un comunicat, los tretze presidents de Regions de metropòli an convidat tanben als parlamentaris qu’adòpten aquela lei confòrma.
Avèm aquí una ocasion istorica de far progressar la causa de nòstras lengas, tròp sovent mespresadas : seriá lo primièr còp dins l’istòria de la Vena Republica qu’una lei pertocant las lengas regionalas foguèsse adoptada1.
Mobilizem-nos
Al demièg de las iniciativas de sensibilizacion del grand public per interpelar los deputats, un desfís foguèt lançat pel deputat breton Paul Molac al videasta umorista Simon Cojean amb lo #laissenousparlerjeanmichel. Podètz partatjar la video sul malhum mai estimat vòstre : objectiu 100 000 vistas.
Es subretot fòrça important que cadun d’entre vos, estacat a la salvagarda e a la transmission de l’occitan, faga saber a títol personau o/e associatiu a sa deputada o son deputat per corrièr, corrièl, o a l’esacença d’una audiéncia que desira fòrça vivament qu’aquela lei siá votada tala coma l’a establida lo Senat que l’a enriquida d’articles dels utiles per l’ensenhament.
La lei, se l’Assemblada torna prene los emendaments del Senat, en mai dels articles ja validats : ofririá la possibilitat d’agrandir l’ofèrta d’ensenhament amb de modalitats divèrsas, una equitat de tractament entre las lengas regionalas, una simplificacion de las proceduras pel prètzfach escolar, la securizacion de l’ensenhament bilingüe per immersion dins l’ensenhament public, etc.
Per exortar vòstre/a deputat/da a èsser present/a e votar aquela lei tala coma es lo 8 d’abril, li podètz far saber qu’aquò seriá una accion positiva confòrma als engatjaments internacionals de França en mestior de valorizacion de la diversitat lingüistica e culturala, engatjaments tant pauc respectats qu’atiran regularament de criticas justificadas. Pels deputats de la majoritat, conven de lor rapelar que En Marche ! e lo candidat Emmanuel Macron avián en 2017 pres posicion pel desvolopament de l’ensenhament e una lei en precisant « una lei, compatibla amb la Constitucion de França e l’unitat del pòble francés que dona un estatut vertadièr es una exigéncia democratica e una mesura indispensablas » (Cf. www.2017oc.fr)
Poiretz trobar las coordenadas de vòstre/a deputat/da sul site de l’Assemblada nacionala.
1 : Aquel tèxte introductiu es adaptat del comunicat del blòg de Paul Molac.